0541 571 65 25
Dizel motorlar, yüksek tork üretimi ve yakıt verimliliği gibi avantajlarıyla birçok sektörde yoğun şekilde kullanılmaktadır. Ancak bu motorların çevreye saldığı zararlı gazlar (emisyonlar), küresel ısınma ve hava kirliliği gibi önemli sorunlara yol açabilir. Bu nedenle modern dizel motorlar, çeşitli emisyon kontrol sistemleri ile donatılmaktadır. Bu yazıda, en çok kullanılan sistemlerden olan DPF, EGR ve SCR teknolojilerini detaylı şekilde ele alacağız.
Emisyon Nedir ve Neden Kontrol Edilmelidir?
Emisyon, motorlu taşıtların egzoz çıkışından atmosfere salınan gaz ve partikül maddelerdir. Bu maddeler arasında karbon monoksit (CO), azot oksitler (NOx), hidrokarbonlar (HC) ve partikül madde (PM) bulunur. Bu kirleticiler:
Solunum yolu hastalıklarına neden olur.
Asit yağmurlarını tetikler.
Atmosferde sera etkisi yaratır.
Emisyon kontrol sistemleri, bu gazların salınımını azaltarak hem doğayı hem de insan sağlığını korur.
DPF (Dizel Partikül Filtresi) Nedir?
DPF, dizel motorlarda oluşan partikül maddeleri (kurum) filtreleyerek dışarıya atılmasını önleyen bir sistemdir.
DPF Nasıl Çalışır?
Egzoz gazı içerisindeki kurumlar, seramik bal peteği yapısındaki DPF filtresinde tutulur.
Filtre belli bir kurum miktarına ulaştığında rejenerasyon işlemi başlatılır.
Rejenerasyon sırasında sıcaklık artırılarak kurumlar yakılır ve filtre temizlenir.
DPF Temizliği Nasıl Yapılır?
Pasif rejenerasyon: Araç seyir halindeyken otomatik olarak gerçekleşir.
Aktif rejenerasyon: ECU tarafından tetiklenir, özellikle şehir içi düşük hızda sıkışık trafikte sık kullanılır.
Manuel temizlik: Filtre tamamen tıkandığında, cihazla temizlik veya değişim gerekebilir.
EGR (Egzoz Gazı Devridaimi) Sistemi Nedir?
EGR, egzoz gazlarının bir kısmını yeniden emme manifoltuna göndererek silindirlere alınmasını sağlar. Bu işlem, yanma sıcaklığını düşürür ve NOx (azot oksit) emisyonunu azaltır.
EGR Valfi Arızası Belirtileri
Rölantide düzensizlik
Motorda çekiş düşüklüğü
Motor arıza ışığının yanması
Siyah duman çıkışı
EGR’nin Avantajları ve Dezavantajları
Avantajlar:
NOx salınımını azaltır.
Egzoz standartlarını karşılamaya yardımcı olur.
Dezavantajlar:
Karbon birikimi nedeniyle zamanla tıkanabilir.
Performans kaybı yaşanabilir.
SCR (Seçici Katalitik İndirgeme) Sistemi Nedir?
SCR sistemi, egzoz gazlarına AdBlue (üre bazlı solüsyon) püskürterek NOx gazlarını zararsız azot (N₂) ve su buharına dönüştürür. Euro 6 normuna geçişte en önemli sistemlerden biridir.
AdBlue Nedir ve Ne İşe Yarar?
AdBlue, %32,5 üre ve %67,5 saf sudan oluşan, zararsız bir solüsyondur. SCR sisteminde NOx gazlarını parçalayarak çevreye zararsız hale getirir.
SCR Bakımı Nasıl Yapılır?
AdBlue tankı düzenli olarak doldurulmalıdır.
Sensörler ve enjektörler periyodik olarak kontrol edilmelidir.
Yanlış sıvı kullanımı ciddi hasarlara yol açabilir.
Emisyon Sistemleri Bakımı Neden Önemlidir?
Emisyon sistemlerinin bakımı:
Motor performansını artırır.
Yakıt tüketimini dengeler.
Araç muayenesinden geçişi kolaylaştırır.
Çevreye olan etkileri azaltır.
Aksi takdirde yüksek onarım maliyetleri ve yasal yaptırımlarla karşılaşmak mümkündür.
Sonuç: Doğru Bakım, Uzun Ömürlü Motor
DPF, EGR ve SCR gibi emisyon kontrol sistemleri sadece yasal zorunlulukları yerine getirmek için değil, aynı zamanda motorun sağlıklı ve verimli çalışması için hayati öneme sahiptir. Bu sistemlerin düzenli kontrolü ve doğru ürünlerle bakımı, hem doğa hem de kullanıcı için kazanç sağlar.
Sık Sorulan Sorular
1. DPF filtresi tamamen dolarsa ne olur?
Filtre tıkanırsa egzoz gazı çıkışı engellenir, motor performansı düşer ve rejenerasyon işe yaramaz hale gelir. Manuel temizlik ya da değişim gerekebilir.
2. EGR valfi kapatılırsa ne olur?
Kısa vadede performans artışı sağlasa da, NOx emisyonları yükselir ve araç çevre normlarına uymayabilir. Motor arızası riski de artar.
3. AdBlue bitince araç çalışır mı?
Çoğu modern araçta AdBlue bitince motor çalışmaz. Sistem, kullanıcıyı önceden uyarır. AdBlue’nun zamanında doldurulması gerekir.
